بایگانی برچسب‌ها : تحلیل مضمونی

تحلیل روابط در تحلیل کیفی (رابینسون، 2011)

اگر بخواهیم پس از یک تحلیل محتوای کیفی ترکیبی منسجم از مضمون ها، کدها یا مقوله ها ارائه کنیم، می توانیم از تحلیل روابط استفاده کنیم. رابینسون (2011) در مقاله خود استفاده از 10 شکل رابطه ای کلیدی را که می توانند بین اجزای متن یا داده های کیفی پیوند برقرار کنند برای این کار پیشنهاد کرده است. این اشکال رابطه از رشته ها و متاتئوری های مختلفی از جمله فلسفه ارسطو، نمادگرایی و پدیدارشناسی، نظریه روایتی، نظریه سیستم ها، نظریه های رشدی، نظریه روانی-اجتماعی و نظریه ساخت شخصی (personal construct theory) تدوین شده اند. اگرچه این اشکال روابط یک مجموعه تمام و کامل از انواع روابط نیستند، انواع گوناگونی از آن را در بر می گیرند. خلاصه این اشکال روابط در جدول زیر آمده اند:

نام نام (انگلیسی) اجزاء رابطه گزاره رابطه ای
روابط توصیفی Descriptive relations مضمون الف – رابطه توصیفی – مضمون ب ب مثال یا ویژگی از الف را توصیف می کند
روابط مقایسه ای Comparative relations مضمون الف – رابطه مقایسه ای – مضمون ب ب مشابه با یا متقاوت از الف است
روابط نمادی Semiotic relations مضمون الف (نماد یا علامت) – رابطه نمادی – مضمون ب (آن چه مورد نماد یا علامت قرار گرفته) الف علامت ب است یا الف نماد ب است.
روابط برانگیزانندگی Evocative relations مضمون الف – رابطه برانگیزانندگی (استعاره یا تشبیه) – مضمون ب ب تصویری برانگیزاننده فراهم می کند که الف را روشن می کند
روابط وابستگی Contingency relations مضمون الف (شرط) > رابطه وابستگی (اگر الف آنگاه ب) > مضمون ب (مشروط) ضعیف: اگر الف آنگاه احتمال ب بیش تر است، قوی: الف شرط لازم ب است
روابط علی Causal relations مضمون الف (علت) > رابطه علی (ب نتیجه الف است) > مضمون ب (معلول) الف علت ب است. ب معلول الف است.
روابط رفت و برگشتی Reciprocal relations مضمون الف <-> رابطه رفت و برگشتی <-> مضمون ب الف و ب بر یکدیگر اثر می گذارند و بنابراین تعامل می کنند
روابط دیاکتیکی Dialectical relations مضمون الف <رابطه دیالکتیکی> مضمون ب الف در تقابل با ب است اما از آن جدایی ناپذیر است
روابط جزء و کل مفهومی Conceptual part-whole relations مضمون مادون الف – رابطه معنایی – مضمون ب (مفهوم) الف از لحاظ مفهومی مادون ب است
روابط جزء و کل بافتی Contextual part-whole relations مضمون الف (جزء) – رابطه بافتی – مضمون ب (کل) الف بخشی از ب است و ب بافت آن است